10 Mart 2014 Pazartesi

Kırımdaki Şehirler -Kerç-

Tatarcada 'Keriç' ya da 'Keriş' olarak şehir, Azak Denizi ile Karadenizi birbirine bağlayan boğazın -Kerç boğazının- batısına kurulmuştur. İlk ve Ortaçağ boyunca, su yollarını birleştiren önemli bir ticari yol işlevi gören şehir, Antik çağdaki Bosporos Krallığı'nın başkenti olmuştur.





Peçenek ve Kıpçak hakimiyetinin ardından Cengiz İmparatorluğu’na tabi olan şehir, daha sonra Altın Orda devletinin sınırları içinde kaldı. Tüccar Cenevizliler 1318’de her yıl vergi vermek şartıyla hakim oldukları Kerç'te Cherkio / Cerchio adı altında bir konsüllük kurdu (14. yy - 15. yy). 1475’te Osmanlı Donanması tarafından Ceneviz ticaret limanı ve konsüllük fethedildi, daha sonra Kefe sancağına bağlandı.(1)

Şehir, Ceneviz yapısı olan Kerç Kalesi çevresinde gelişmiştir. Evliya Çelebi; uzunluğu 1.000 adım olan Kerç Kalesi’nin içinde Sultan Beyazit Veli Camii’nin dışında, 200 kagir yapı, bir hamam, oniki dükkan ve bir adet kilisenin bulunduğunu belirtmekteydi. “Dış kale, deniz kenarında bir körfez kucağında, büyük bir liman ağzında dört köşeli, taş yapı bir kale idi ve çoğunlukla burada gayr-ı müslimler oturmaktaydı."(1)

Evliya Çelebi'nin Kerç hakkında belirttiği diğer bilgiler ise şu şekildedir; «Banisi Ceneviz frengi'dir, Sultan Bayezid-i Velî, Gedik Ahmet Paşa eliyle feth etmiştir. Bu Kerç Kalesi içinde ancak Sultan Bayezid-i Velî Camii var. Tarz-ı kadîm kiremit örtülü bir eski mabeddir. Mihrabının dışında yol üzre camiin sol köşesinde beyaz dörtköşe mermer kitabe tarihi 843 (1439?) dur. Minaresi büyük bir depremde yıkılıp vakıf tarafından yenilenmiş olup alttan bir adam yüksekte celi kitabe tarihi: 1007 (1598) de Murad Han kızı Hatice Hatun tamir ettirdi. Bu cami tarafında içkale var. Batıya bakan küçük demir kapısındaki kitabe : Sultan Mehmet Han ibn Murad Han zamanında 889 (1485?) de yapıldı. Büyük kapının dışında mamur varoşda hendek kenarında Mustafa Çelebi Camii, 995 (1586) Cemaziyelahir'de hayır sahibi Mustafa Çelebi yaptırdı. Kurşun kaplı yüksek kubbeli bir camidir.» (1)


17. yy başlarında artan Rus saldırılarına karşı Kerç boğazını ve şehri korumak için 1703 yılında Kerç şehrinin 10 km kuzeydoğusunda Akıntı Burnu mevkiinde büyük bir kale yapılmıştır (Yenikale). (1)


Kerç Kırım Savaşı ve 2. Dünya Savaşı yıllarında büyük hasara uğramıştır. 2. Dünya Savaşı'nda Mayıs 1942 ile Nisan 1944 yılları arasında Kerç Almanlar tarafından işgal edildi. Bu zaman zarfında kentteki tüm Yahudiler katledildi. Kentte çetin savaşlar meydana geldi.(1)




Kerç görüntüsü 1839, Ivan Aivazovsky
 Kıyılarında tuzlu bataklılar vardır. Demir cevheri ve doğal gaz çıkarılır. Demir madenciliği, tersanecilik, balıkçılık, pamuk işleme, konservecilik, tütüncülük, metalurji, değerli taş işlemeciliği, dericilik, çimento, bira üretimi, arıtılmış su, kireç, mum ve sabun üretimi ve değirmencilik önemli yerel sanayi dallarıdır.

Kerç Kalesi

_______________________________________________________________
(1) vatankirim.net

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder